పురుష రాగములు

ఏదైనా పాటగానీ కీర్తనగానీ విన్నామనుకోండి ఒక్కొక్కరికీ ఒక్కొక్క ఆలోచన కలుగుతుంది. అలాంటిది ఓ సంగీత విధ్వాంశునికి ఏదైనా రాగమును వినిపించామనుకోండి, ముందుగా వారు ఆలోచించేది ఏమిటో తెలుసా??

బహుసా నేను అనుకునేది తప్పు అవ్వవచ్చు, కానీ నేను ఊహించినంత వరకూ, నా శ్రుతార్ధమేమిటంటే.. వీరు విన్న పాట యొక్క రాగమేమిటి? ఆ రాగ లక్షణాలు ఎమిటి? ఆరోహణ అవరోహణ ఏమై ఉంటుంది? వంటి వివరాల గురించి ఆలోచిస్తారని అనుకుంటాను. కాబట్టి ప్రతీ పాట ఏదో ఒక రాగయుక్తమై ఉంటుంది. ప్రతీ రాగానికి ఒక్కొరకమైన తాళగతి ఉంటుంది. ప్రతీ తాళగతికీ ఒక్కొక రీతి ఉంటుంది.

రాగములన్నింటినీ రెండు విధములుగా చెప్పుకోవచ్చు. వాటి స్వభావాన్ని ప్రాతిపదికగా చేసుకుని వాటిని లాలిత్యము / సాత్వికమైన స్వభావము కలిగిన రాగములు మరియు గంభీర / ఉదృతమైన స్వభావములు కలిగినవిగా మనము అనుకోవచ్చు. ఇక్కడ మరో మాట చెప్పుకోవాలి.  సంగీత ప్రపంచలో విద్వత్ ఉన్న వాళ్ళలో కొంతమంది ఇలాంటి క్లాసిఫికేషన్ మంచి పద్దతి కాదు అని చెబుతూ కొంతమంది చరిత్రకారులు ముప్పది రెండు నపుంశక రాగాలు కూడా ఉన్నాయని చెప్పినట్టు ప్రస్థావిస్తారు. మరి కొంత మంది నారుదుని రాగావిభాగం ప్రకారం కూడా ఇలాంటి మూడు విభజనల ప్రస్థావన ఉంది అని ఘంటా పధంగా చెబుతారు. ఇలా విభజించడం అనే విషయమై మరోసారి ఆలోచిస్తాను అప్పటిదాకా గంభీర / ఉదృతమైన స్వభావము కలిగినటు వంటి రాగములను పురుష రాగములు అని అంటారు అనే ప్రాతిపాధికను నేను అంగీకరిస్తూ...

ఇలాంటి పురుష రాగాలు ఎన్ని అంటే.. అవి ఎనిమిది రకాలని ఈ మధ్య చదువుకున్నాను. అవి ఈ క్రింద చెప్పినట్టు..

భైరవి మాళవి బంగాళ హిందోళ రాజమంజరియు శ్రీరాగగౌళభూపాల లెన్మిది పురుషరాగంబులు

అంటే అవి ఈ క్రింది చెప్పిన క్రమంలో

భైరవి రాగం -

మాళవి రాగం -

బంగాళ రాగం -

హిందోళ రాగం – సామజ వరగమన ..

రాజ మంజరి రాగం -

శ్రీరాగం – ఎందరో మహాను భావులు ..

గౌళ రాగం – దుడుకూ గల నిన్నే జేరి..

ఇలాంటివి కాకుండా వీటికి భార్యారాగాలు కూడా ఉంటాయి. అంతే కాకుండా వీటికి అనునయంగా పుత్ర రాగాలు కూడా ఉన్నాయని గ్రంధాలు చెబుతాయి. వీటి గురించి మరోసారి ఆలోచిస్తాను .. అంతవరకూ ఇంతే సంగతులు

4 స్పందనలు:

రాఘవ said...

ఏ పుస్తకంలో చదివారండీ ఈ పురుషరాగాలగుఱించి? నేనెప్పుడూ వినలేదు. అందుకని కుతూహలంకొద్దీ అడుగుతున్నాను.

ఓ బ్రమ్మీ said...

రాఘవ గారు,

ఏ పుస్తకంలో చదివాను అనే విషయం గుర్తు లేదు కానీ, ఈ విషయముపై మరిన్ని వివరాలు తొందర్లోనే వ్రాయాలని అనుకుంటున్నాను. అప్పుడు అన్నింటి గురించిన పుస్తకం ఏమైనా ఉందేమో వెతుకుతాను. అంతవరకూ ఇలాగే స్పందిస్తూ ఉండండి.

కొత్త పాళీ said...

కర్నాటక సంగీతం సిద్ధాంతాల బేసిక్స్ కోసం ఏకా సుబ్బారావుగారు కూర్చిన కొత్త సంగీత విద్యాదర్పణము మంచి పుస్తకం. అవును, రాగ-రాగిణి (పురుష-స్త్రీ) రాగాల విభజనలు ఉన్నాయి. కానీ అంతిమంగా, ఇప్పుడు మనకున్న సంగీత పద్ధతుల్లో ఈ విభజనలు అంతగా ఉపకరించవు. కర్నాటక సంగీతంలోనైతే ఏయే కాలాల్లో ఒక్కొక్క రాగం పాడాలో అని ఉన్న సూచనల్ని కూడా పట్టించుకోరు, హిందుస్తానీ వాళ్ళు ఇంకా పాటిస్త్న్నారు గాని. అసలుకి నన్నడిగితే మేళకర్త రాగాల విభజన, జనక-జన్య రాగాల విభజన కూడ విని ఆస్వాదించే వాళ్ళకి పెద్దగా ఉపకరించవు. కానీ మీ ప్రయత్నం అభినందనీయం. సంగీతాన్ని గురించి ఇంకా మంచి విషయాలు రాస్తారని, మీ విన్న అనుభవాలు పంచుకుంటారని ఆశిస్తాను.

ఓ బ్రమ్మీ said...

కొత్తపాళీ గారు,

పుస్తక విషయం వచ్చింది కాబట్టి మరో పుస్తకాన్ని కూడా జ్ఞప్తికి తెచ్చుకుంటున్నాను. సంగీత రత్నాకరం అనే మరో గ్రంధం కూడా నేను చిన్నప్పుడు చదువుకున్నట్టు గుర్తు. చదువుకునే వయస్సులో చాలా గ్రంధాలు పరిక్షల నిమిత్తం చదవడం తప్పితే వాటి అర్దం పట్టించుకోకుండా చదవడం వల్ల ఇలా తయ్యారయ్యాను.
ఇక మీరు ప్రస్తావించినట్లుగా సంగీత పద్దతులు మనకు ఉపకరించవు అనే ఆలోచనను నేను అంగీకరించను. నాకు తెలిసినంతో స్వర్గస్తులైన భీమ్ సేన్ జీషీగారు కొన్ని సందర్భాలలో అలాపించకూడని రాగమున్నప్పుడు ఆ విషయాన్ని స్పష్టంగా తెలియజేసి, వారు పాడలేదని నాకు గుర్తు. ఎక్కడ ఎప్పుడు అనే విషయం ఇప్పుడు చెప్పలేను కానీ మనం త్రికరణ సుద్దిగా పాటిస్తే బాగుంటుంది అని నేను నమ్ముతాను.
నా ప్రయత్నాన్ని అభినందించినందులకు ధన్యవాదములతో, మీరు ఆశించినట్లుగా నా వంతు ప్రయత్నం నేను చేస్తాను. అది మీ స్థాయికి చేరుతుందా లేదా అన్నది మీరే చెప్పాలి. అంతవరకూ ఇలాగే స్పందిస్తూ ఉండమనవి.

 
Clicky Web Analytics